Zielona Góra Górne Miasto
Kilometra¿ liczony od Dworca Szprotawskiego w Zielonej Górze: 3,2 km
Kilometra¿ liczony od stacji w Szprotawie: 47,5 km
Nazwa niemiecka: Grünberg Oberstadt, Grünberg Süd
Nazwy polskie: Zielona Góra Po³udniowa
Ostatnia nazwa polska stacji: Zielona Góra Po³udniowa
Drugi w kolejno¶ci (licz±c od pocz±tku kolejki) dworzec zielonogórski powsta³ na tzw. Dzikich £±kach(Latwiese), obok wytwórni win Buchholza (pó¼niejsza Lubuska Wytwórnia Win przy ul. Moniuszki). Dzi¶ jest to plac miêdzy ulic± Moniuszki, Jaskó³cz± a Ogrodow±, teren miêdzy starym miastem a "nowymi" osiedlami mieszkaniowymi (z lat 60-tych, 70-tych XX w.). Obecnie teren stacji stanowi zaplecze i parking marketu Netto. Stacja (dworzec kolejo
Od strony ul. Jaskó³czej by³y co najmniej dwie krawêdzie peronowe (by³y to prawdopodobnie tzw. perony jednokrawêdziowe, do tego bardzo niskie, prawie w ogóle nieakcentowane). Na terenie samej stacji by³o ok. 6 - 8 (sze¶ciu - o¶miu) nitek torów, wszystkie prawdopodobnie przelotowe (tzn. bez ¶lepych torów bocznych). Z obrêbu stacji odchodzi³y te¿ dwie bocznice – widoczna do dzisiaj bocznica do by³ej wytwórni win, oraz bocznica do nieistniej±cych ju¿ zak³adów (w okresie PRL hurtowni obuwia), której przebieg mo¿na odczytaæ ju¿ tylko po uk³adzie zachowanych ogrodzeñ na zapleczu dworca oraz tor przy rampie czo³owej, schodz±cy siê z torem g³ównym przed przejazdem przez ulicê Ogrodow± (betonowe czo³o przy gara¿ach). W bezpo¶rednim s±siedztwie stacji zaczyna³y siê jeszcze dwie dodatkowe bocznice (na wysoko¶ci ul. Kuku³czej [ze s³ynn± obrotnic± i traktorem, wci±gaj±cym - w latach powojennych - wagony do zak³adów budowlanych / po obrotnicy zosta³o tylko betonowe czo³o oporowe] oraz na wysoko¶ci dzisiejszych wie¿owców przy ul. 1 Maja), po których nie ma ¿adnych ¶ladów co najmniej od po³owy lat 70-tych.
By³a to g³ówna stacja Kleinbahn Grûnberg - Sprottau, na której od po³. lat 30-tych (a wiêc w okresie drugiego - i ostatecznego - kryzysu ekonomicznego spó³ki kolejowej) poci±gi pasa¿erskie zaczyna³y i koñczy³y bieg a któr± zbudowano w 1911 roku jako miejsce, w którym ze¶rodkowano wszystkie, najwa¿niejsze urz±dzenia techniczne do obs³ugi ca³ej kolei (stacja macierzysta - bazowa kolei szprotawskiej). Dewastacjê uk³adu terenowo - architektonicznego stacji rozpoczêto jeszcze na prze³omie lat 60-tych i 70-tych, obudowuj±c torowiska i dworzec gara¿ami (I faza, gara¿e narazie poza torowiskami). Jeszcze na bocznych torach sta³y stare drewniane wagony mieszkalne, gdy zaczêto równie¿ wycinaæ odcinki torów i budowaæ nowe gara¿owiska (II faza, lata 80-te). Niemniej a¿ do 2002 r. stacja by³a czynna (po g³ównym torze je¼dzi³y sk³ady towarowe do wytwórni win, Polskiej We³ny, Zefamu, browaru, Dometu i spó³dzielni drzewnej na Jêdrzychowie, na bocznych - czêsto wyczekiwa³y zestawy towarowe), zachowane by³y praktycznie wszystkie rozjazdy stacyjne (nitki torów) oraz budynek w³asnych warsztatów remontowych kolei szprotawskiej z muru ceglanego i szachulcowej konstrukcji z belek drewnianych (warsztaty obs³ugiwa³y ca³± kolej). By³ on zwany potocznie „parowozowni±” a okoliczni mieszkañcy opowiadali, i¿ pamiêtaj± pozosta³o¶ci obrotnicy (nie ma pewno¶ci czy by³a akurat tutaj równie¿ w³a¶nie i parowozownia, wiadomo natomiast, iz druga by³a na przeciwstawnym koñcu kolei, w Szprotawie). Budynek ten zapewne liczni mieszkañcy miasta pamiêtaj± jako piekarniê Mariañskiego, funkcjonuj±c± do czasu jej zburzenia i budowy marketu Netto. Obok sta³a oryginalnie zachowana pompa do parowozów, uwieczniona zarówno na zdjêciach sprzed 1945 r. jak i wspó³czesnych. Jak podaje Andrzej na stronie www.kolej.one.pl widoczna na zdjêciach wie¿a z prawej strony warsztatów (stanowi±ca integraln± czê¶æ ca³ego budynku) by³a jednocze¶nie wie¿± wodn±. Obiekty te zburzono w styczniu 2003 r. i obecnie, po omówionej wy¿ej zabudowie terenu gara¿ami i marketem „Netto”, po ca³ytm zabytkowym uk³adzie stacji, pozosta³ tylko charakterystyczny budynek dworca z czytelnymi wszystkimi detalami, same tory nie dochodz± ju¿ nawet do niego, koñcz±c siê w po³owie placu dawnego dworca, kilkadziesi±t metrów za przejazdem przez skrzy¿owanie ulic 1 Maja, Wi¶niowej, Moniuszki i Jaskó³czej. W g³ównym budynku podworcowym s± mieszkania a sam dom stanowi w³asno¶æ PKP. Miêdzy charakterystycznymi, ³ukowatymi oknami, jeden z mieszkañców, pan K. Falenta, ostatnio zawiesi³ stary, dworcowy zegar. Jak sam twierdzi, "na pami±tkê". Pami±tka, co ciekawe i wa¿ne, dzia³a, odmierzaj±c, miejmy nadziejê, lepsze czasy dla zabytkowej kolejki. PTKraj. przymierza³ siê do uzyskania od w³a¶ciciela budynku wolnego, pustego pomieszczenia na parterze (byæ mo¿e dawna poczekalnia) i zrobienia w nim izby pamiêci oraz ¶wietlicy dla mi³o¶ników kolejki szprotawskiej. Póki co, uda³o siê (od 01 kwietnia 2009 r.) uzyskaæ pomieszczenia, przylegaj±cego od pó³nocy do g³ównego budynku, dawnego magazynu dworcowego. Cz³onkowie dzia³aj±cego przy Towarzystwie Klubu Mi³o¶ników tworz± ju¿ w tym miejscu placówkê muzealn± (o charakterze klubowym i badawczym).
[1] Na podstawie ówczesnej ikonografii i wspó³czesnego ogl±du
Serwis powsta³ i funkcjonuje dziêki ¶rodkom finansowym Gminy wiejskiej Zielona Góra