Broniszów
BRONISZÓW - HISTORIA WSI, ZABYTKI
Wieś Broniszów (niem. Brunzelwaldau) powstała prawdopodobnie w XIII wieku. Pierwsza źródłowa informacja o miejscowości pojawiła się w 1305 r. Kolejny dokument z 1376 r., wzmiankuje istnienie we wsi kościoła parafialnego p.w. św. Anny. (Brunzlinwalde).
Według niektórych badaczy wieś mogła powstać w oparciu o nadania rycerskie. Przypuszcza się, że początkowo w Broniszowie znajdował się niewielki zamek obronny. Według tradycji władał nim komes Bytomia Odrzańskiego o imieniu Bronisław (wzmiankowany w 1273 r.). W średniowieczu Broniszów należał do wielu właścicieli - w 1464 r. we władaniu rodziny von Ebersbach. W 1513 r. wymieniany jest Friedrich von Dyhern. W XVI w. klucz dóbr broniszowskich przeszedł w posiadanie rodziny von Kottwitz. Za rządów tego rodu miejscowość przeżyła swój rozkwit. W latach 1600 - 1608 nowi właściciele przebudowali renesansowy dwór obronny, sama budowla powstała prawdopodobnie w połowie XVI w. w miejscu wcześniejszego założenia obronnego.
Później rezydencję wielokrotnie przebudowywano, nadając jej m.in. barokowy wystrój - 1698 r. W XVIII w. założono park krajobrazowy, a w XIX w. dobudowano do dworu neogotycką basztę i mur z krenelażem. Z fundacji rodziny Kottwitzów, która władała wsią ponad 250 lat, wybudowano również nowy kościół. Pierwotnie była to budowla drewniana, która uległa zniszczeniu prawdopodobnie podczas wojny trzydziestoletniej. Nową świątynię wzniósł ok. 1600 r. Hans Fabian von Kottwitz. W 1676 r. kościół strawił pożar - odbudowano ją w latach 1691 - 1694, w 1760 r. otrzymał rokokowe wyposażenie. W pierwszej połowie XVIII w. Broniszów zakupiła rodzina Skrońskich. Z fundacji hrabiny Katarzyny Skrońskiej zbudowano dla mieszkańców wsi szpital (1765 r.). Około 1839 r. majątek ziemski przejęła rodzina von Tschammer und Quaritz. W 1845 r. władał nim baron Eduard Eugen von Tschammer, wieś liczyła 922 mieszkańców (343 katolików), funkcjonowały 3 folwarki i cegielnia.
W rękach rodu Broniszów pozostawał do 1945 r. - w tym czasie wybudowano we wsi zajazd dla podróżnych, kościół ewangelicki (koniec XIX w. - obecnie zachowała się tylko wieża) i dwie szkoły wyznaniowe. Po zakończeniu II wojny światowej w zabudowaniach folwarcznych utworzono PGR, we dworze mieściły się biura i mieszkania. Obecnie budowla znajduje się w rękach prywatnych. W Broniszowie funkcjonuje dziś zespół śpiewaczy ,,Broniszowianki'', działający przy Kole Gospodyń Wiejskich. W Szkole Podstawowej (kl. I-VI) dyrektorem jest Elżbieta Serafinowicz. W Broniszowie funkcjonuje filia biblioteki publicznej miasta i gminy. W czerwcu się we wsi odbywa się cykliczna impreza Ogólnopolskie Warsztaty Fotograficzne organizowana przez Lubuskie Towarzystwo Fotograficzne. W Broniszowie mieszkają 372 osoby.
[mat. ze strony gminy Zielona Góra]
Serwis powstał i funkcjonuje dzięki środkom finansowym Gminy wiejskiej Zielona Góra
